Bitcoin’in her 4 senede 1 Halving ya da Yarılanma adı verilen bir tür prosedüre tabi olduğunu duymuş olabilirsiniz. Peki Bitcoin Halving (Bitcoin Yarılanması) nedir ve neden bu kadar önemlidir?
Bitcoin, 31 Ekim 2008 tarihinde, “Bitcoin: Eşten Eşe Elektronik Nakit Sistemi” başlıklı bir teknik makale (whitepaper) ile duyurulmuştur.
3 Ocak 2009 tarihinde Genesis Block olarak da bilinen ilk Bitcoin bloku oluşturulmuş ve Bitcoin madenciliği başlamıştır.
Bitcoin’in temel işlevleri ile ilgili kurallar açık kaynak kodlu olarak ancak çoğu durumda değiştirilemeyecek şekilde tasarlanmıştır.
Bunlardan birisi de Bitcoin’in madencilik olarak da bilinen bir protokol ile arz edilen bir kripto para birimi olduğudur.
Bitcoin madencileri ağ üzerinde doğruladıkları işlemler sonucunda ödül olarak Bitcoin kazanırlar ve sisteme yeni Bitcoin arzı girmiş olur.
Bitcoin Halving Nedir?
Bitcoin Halving ya da Bitcoin Yarılanması, blok üretimi sonucunda elde edilen blok ödülünün belirli aralıklarla azaltılması etkinliğidir.
Bitcoin madencileri doğruladıkları işlemler sonucunda ödül olarak Bitcoin kazanırlar ancak bu ödül Bitcoin Halving kapsamında her 4 senede 1 yarı oranda azalır.
Madenciler başlangıçta ürettikleri her bir blok için 50 BTC ile ödüllendirilmekteydi.
Kasım 2012 tarihinde gerçekleşen ilk yarılanma ile blok ödülü 25 BTC olarak güncellendi. Temmuz 2016’da gerçekleşen ikinci yarılanma ile blok ödülü 12,5 BTC olurken Mayıs 2020 tarihinde gerçekleşen üçüncü yarılanma ile birlikte blok ödülü 6,25 BTC oldu.
Şimdi ise Nisan 2024 tarihinde gerçekleşen dördüncü yarılanma ile birlikte blok ödülü 3,125 BTC olarak güncellenmiş oldu.
Bitcoin Madenciliği Nedir?
Bitcoin madencilik yöntemi ile üretilen bir kripto paradır. Bu, çeşitli donanımların hesaplama gücünden yararlanarak son derece karmaşık problemlerin çözülmesini gerektirir.
Bitcoin üretiminde PoW (İş Kanıtı) protokolü kullanılır. İş Kanıtı protokolünde, sistemdeki matematik problemleri madenciler tarafından doğrulanır ve doğrulanan işlemler bloklar halinde blok zincirine eklenir. Madenciler yaptıkları bu işlemlerin sonucunda da blok ödüllerini almaya hak kazanırlar.
Kısacası, Bitcoin madencileri blokları doğrulayıp, blok zincirine eklediklerinde ödül olarak Bitcoin kazanırlar.
Blok zinciri, dijital ortamdaki işlem verilerinin tarihsel sıraya göre kaydedildiği ve kayıt edilen işlemlerin bloklar halinde sıralandığı bir veri tabanıdır. Blok zincirinde gerçekleşen işlem blokları madenciler tarafından doğrulanır, sonrasında kayıt altına alınır.
Madencilik yapan kişi sayısı arttıkça madencilik yapmak sistemsel olarak zorlaşır. Teknik olarak herhangi bir bilgisayar ile Bitcoin madenciliği yapılabilir. Fakat Bitcoin ağında çok fazla madenci olduğu için Bitcoin ağındaki madencilik işlemlerinin yapılabilmesi için özel olarak tasarlanmış ASIC adı verilen cihazlar kullanılmaktadır.
Bitcoin Blokları
Bloklar, blok zinciri üzerindeki verilerinin işlendiği veya doğrulandığı depolama alanlarıdır. Blok boyutu ise bir veri bloğunun tutabileceği veri miktarıdır.
Bitcoin bloklarının yaklaşık kapasitesi 1 MB (megabayt) seviyelerindedir. Blokta sıralanmış işlemlerin büyüklüğüne göre 1 MB değerinin üstünde ya da altında da olabilir.
Bitcoin ağındaki işlemler Bitcoin bloklarına dizildikten sonra madenciler blokları yani bloktaki işlemleri doğrularlar ve (blok zincirine) zincire kayıt ederler.
Bitcoin’in her bir bloku 10 dakikada doğrulanır. Doğrulanan her blok için madenciler, blok ödülü kazanırlar. Blok ödülleri Bitcoin cinsinden ödenir. Bitcoin de bu yöntemle üretilir. Bu hesapla her 4 yılda 210.000 blok doğrulanır.
Bitcoin Halving / Bitcoin Ödül Yarılanması
Yukarıda belirtildiği gibi Bitcoin madencileri, doğruladıkları her bir blok için Bitcoin cinsinden blok ödülü kazanır.
Madencilerin kazandıkları blok ödülü, her 210.000 blokta bir yarı seviyesine düşer. Bu hesapla, her 4 yılda bir ödül yarılanması gerçekleşir. Bitcoin blok zincirindeki ödüllerin yarılanması “Bitcoin Halving” olarak tanımlanır.
| Halving | Tarihi | Blok Sayısı | Blok Ödülü (BTC) |
|---|---|---|---|
| 0 | 3 Ocak 2009 | 0 | 50 |
| 1 | 28 Kasım 2012 | 210.000 | 25 |
| 2 | 9 Temmuz 2016 | 420.000 | 12,5 |
| 3 | 11 Temmuz 2020 | 630.000 | 6,25 |
| 4 | 20 Nisan 2024 | 840.000 | 3,125 |
Bitcoin Halving Neden Önemlidir?
Bitcoin’in arzı 21.000.000 adet ile sınırlandırılmıştır. Bitcoin 21 milyon adet üretildikten sonra daha fazla üretilemeyecek ve madenciler sadece transfer işlemlerini onaylayarak para kazanacaktır.
Ödül yarılanması, 21 milyon adet arza 2140 yılında ulaşılacağı tahmin ediliyor. Bu arza, 2140 yılında ulaştığının tahmin edilmesinin sebebi ise her yıl üretilen Bitcoin miktarının yarıya düşmesidir.
Bitcoin’in Arzı Neden 21 Milyon Adet ile Sınırlıdır?
31 Ekim 2008 tarihinde, “Bitcoin: Eşten Eşe Elektronik Nakit Sistemi” adlı makalede ekonomik konulara yer verilmiştir. Bu makalede devletlerin karşılıksız para basmasının enflasyona sebep olduğuna ve arzını kendilerinin belirlemesinin enflasyona sebep olduğuna dair açıklamalar bulunmaktadır.
Bu sebepten dolayı Bitcoin’i geliştiren kişi veya grup, Bitcoin’in arzı 21 milyon adet ile sınırlandırılmıştır. Böylece, Bitcoin’in arzı kişiler ve kurumlar tarafından artırılamaz. Bu sayede, para arzının artması gibi bir durum olmayacağı için Bitcoin, enflasyona uğramaz.
